|
Het openbaar ministerie in Duitsland heeft honderden onderzoeken
naar voormalige bewakers van vernietigingskampen en andere
ex-nazi's heropend. Dat is gebeurd naar aanleiding van
de veroordeling van John Demjanjuk, die de weg zou hebben
geopend voor de veroordeling van anderen.
Dat heeft het persbureau Associated Press achterhaald. Gezien de hoge leeftijd
van de verdachten, allen ouder dan 80 jaar, wil het OM de
behandeling van het hoger beroep van Demjanjuk niet afwachten.
Nazi-jager Afraim Zuroff van het Simon
Wiesenthal Centrum in Jeruzalem liet AP weten dat hij binnen
twee maanden een nieuwe campagne begint om de laatst overgebleven
nazi-oorlogsmisdadigers op te sporen. De veroordeling van
Demjanjuk heeft volgens hem ongekende mogelijkheden geopend
om verdachten alsnog te vervolgen.
Bewaker in vernietigingskamp Sobibor
De 91-jarige Demjanjuk werd in mei van dit jaar in Duitsland
veroordeeld voor medeplichtigheid aan de dood van 28.060
geïnterneerden van het vernietigingskamp Sobibor in het
in de Tweede Wereldoorlog door nazi-Duitsland bezette Polen,
waar hij als bewaker diende. Het was voor het eerst dat
een verdachte uit het nazi-tijdperk werd veroordeeld zonder
dat er direct bewijs was dat hij persoonlijk betrokken
was bij een specifieke moord. Het simpele feit dat Demjanjuk
bewaker was in een kamp dat uitsluitend was bedoeld om
mensen, overwegend joden, te vermoorden was voldoende om
hem te veroordelen. Hij kreeg vijf jaar gevangenisstraf
opgelegd. Demjanjuk ontkent dat hij bewaker in Sobibor
is geweest en is in beroep gegaan.
Het OM is momenteel bezig alle oude
dossiers van nazi-verdachten door te spitten, om uit te zoeken
of er personen zijn die mogelijk in dezelfde categorie als
Demjanjuk thuishoren. Volgens officier van justitie Kurt
Schrimm gaat het waarschijnlijk om 'minder dan duizend' mogelijke
verdachten die wellicht nog leven.
Doodsekaders
Een deel woont in Duitsland en een deel in het buitenland.
Het gaat niet alleen om oud-kampbewakers, maar ook om leden
van doodseskaders die 'ongewenste elementen' uit de weg
ruimden, de zogenoemde Einsatzgruppen. Schrimm wilde geen
namen noemen.
Het is niet duidelijk of ook zaken
tegen oud-bewakers van nazi-kampen waar wel duizenden mensen
om het leven kwamen maar die niet uitsluitend waren gericht
op uitroeiing een kans maken. Maar zelfs als alleen bewakers
van de vier nazi-vernietigingskampen, behalve Sobibor zijn
dat Belzec, Chelmno en Treblinka, en leden van de Einsatzgruppen
vervolgd kunnen worden gaat het volgens Zuroff om een aanzienlijk
aantal personen.
Beloning
'We hebben het over naar schatting vierduizend mensen', aldus
Zuroff. 'Zelfs als slechts twee procent van hen nog leeft,
hebben we het over tachtig mensen. Laten we aannemen dat
de helft van hen niet gezond genoeg is om voor de rechter
te worden gebracht, dan blijven er veertig over, dus dat
is een onvoorstelbaar potentieel.' Het Simon Wiesenthal
Centrum gaat beloningen uitloven voor informatie die ertoe
leidt dat een verdachte wordt opgespoord.
Overigens wacht het OM de behandeling
van het beroep van Demjanjuk wel af voor het eventueel daadwerkelijk
overgaat tot het vervolgen van verdachten. Mocht Demjanjuk
alsnog worden vrijgesproken, dan zou alle moeite die in de
vervolging van anderen is gestoken immers voor niets zijn
geweest, zegt hij. 'Maar het is zonneklaar dat ze oud zijn
en daarom bereiden we nu alles voor, zodat we zodra er een
definitieve uitspraak is direct kunnen overgaan tot vervolging.'
Het kan zes maanden tot een jaar,
of zelfs langer, duren voor het beroep van Demjanjuk is afgehandeld.
volkskrant.nl
|
