Heeft de gemeente Groningen het verdwenen Scholtenhuis als hoofdkwartier van de Sicherheitsdienst aan de Grote Markt in leven gehouden met een documentaire en de rijksoverheid € 300.000,- beschikbaar gesteld voor een website www.scholtenhuis.nl, dominee Jan Derk Domela Nieuwenhuis Nyegaard deed het op zijn eigen manier.

Hij noteerde zijn ervaringen toen hij gevangen was gezet op de Scholtenhuiszolder in een dagboek. Hij was daar terechtgekomen nadat de Duitsers en hun Nederlandse handlangers zijn zoon ‘Koo’ hadden doodgeschoten in zijn woning aan de Pelsterstraat 44 in Groningen.

Zijn dagboek is door publicist Johan van Gelder in een nieuw jasje gestoken en werd zaterdag gepresenteerd in een drukbezocht activiteitencentrum ‘de Holm’ in Groningen. Het kwam tevoorschijn uit allerlei geschriften die hij had nagelaten en in beheer waren bij zijn achterkleinzoon Sven Thieme. Die zocht contact met publicist Johan van Gelder die het bewerkte en uitgaf. Het dagboek heeft door de aandacht in de media veel reacties losgemaakt.

Eerste
De eerste exemplaren werden aangeboden aan Siet Gravendaal-Tammes die als verzetsvrouw gevangen heeft gezeten in het Scholtenhuis, Freerk Veldman die als 9-jarig jongetje daar zat met zijn broertje, zusje en moeder, George Eskes, wiens vader vanaf de Scholtenhuiszolder door de Duitsers was doodgeschoten, Deddo Houwen zoon van Bob Houwen die bij het huis van ‘Koo’ Domela Nieuwenhuis was aangeschoten, kleinzoon Edzard Domela Nieuwenhuis, en fractievoorzitter Robert Prumnel van de Stadspartij. Die nam het initiatief om het Scholtenhuis te herbouwen en in te richten als Verzetsmuseum annex Centrum voor Mensenrechten. Dat is er niet van gekomen. De gemeente Groningen gaf de voorkeur aan een multifunctioneel centrum, het Groninger Forum.

Lans
Publicist Johan van Gelder brak een lans om in het Groninger Forum als het klaar is een ruimte in te richten die herinnert aan de ellende die het heeft aangericht onder de Groningers. Ook vroeg hij aandacht om de raadsleden die in de Tweede Wereldoorlog zijn vermoord en ‘vergeten’ zijn op het Stadhuis op de een andere manier te gedenken.
Fractievoorzitter Robert Prummel van de Stadspartij zei dat daar aan wordt gewerkt.

Schande
Ook citeerde Van Gelder oorlogscorrespondent Anton Karskens die het een schande vond, dat de rechter in Haarlem een deel van het archief van oorlogsmisdadiger Klaas Carel Faber niet openbaar wilde maken omdat het de relatie met Duitsland zou schaden. Faber was lid van het moordcommando van het Scholtenhuis. Hij vluchtte naar Duitsland.

Kunstenaar
Karskens schreef met zeven nabestaanden van slachtoffers in april 2008 een open brief aan de Tweede Kamer om zich in te zetten voor berechting van Faber. Het resultaat was nihil. Even was er in 2011 weer hoop toen Karskens uitvond dat Faber ook verantwoordelijk was voor de moord op de Groninger kunstenaar Henk Gorter in oktober 1944. Duitsland liet hem ongemoeid. Faber weet nog steeds zijn straf te ontlopen. Hij is de meest gezochte oorlogsmisdadiger op de lijst van het Simon Wiesenthalcentrum. Een Israëlisch filmteam doet nu onderzoek naar hem.

groningen.dichtbij.nl