De
Duitse president Joachim Gauck spreekt dit jaar de 5 mei-lezing
uit in Breda. De viering van de bevrijding staat in het teken
van 'vrijheid geef je door'. Arthur Graaff van de oorlogssite
Nieuws WO2 voert actie tegen de komst van Gauck. Volgens
hem is de Duitse president niet welkom in Breda zolang de
van oorsprong Nederlandse oorlogsmisdadiger Faber nog vrij
rondloopt. Wat heeft het een met het ander te maken?
Waarom spreekt Gauck de 5 mei-lezing uit?
Het Nationaal Comité 4 en 5 mei dat de lezing organiseert, heeft de Duitse president
als spreker uitgenodigd omdat Duitsland "een belangrijke positie in Europa bekleedt" en "een bijdrage aan stabiliteit, veiligheid en vrijheid in de wereld levert". Bovendien "werken Nederland en Duitsland intensief samen op vele vlakken", aldus Comité op haar website. Het is voor het eerst dat een Duitse president
op 5 mei in Nederland spreekt.
De viering van Bevrijdingsdag 5 mei
staat in Nederland al jaren in het teken van 'vrijheid wereldwijd'.
Gaucks voorganger Christian Wulff
nam de uitnodiging in het najaar van 2011 aan. Hij trad in
februari 2012 af omdat het Openbaar Ministerie een zaak tegen
hem opende wegens belangenverstrengeling. Gauck accepteerde
de uitnodiging na zijn aantreden in maart. Het Comité liet
toen weten daar bijzonder verheugd over te zijn. Een passender
spreker voor het thema 'vrijheid geef je door' is ook nauwelijks
denkbaar. De voormalige Oost-Duitse dominee die na de val
van de Muur tien jaar lang de archieven van de Oost-Duitse
geheime dienst de Stasi beheerde, spreekt zijn hele leven
al over vrijheid.
Wat heeft oorlogsmisdadiger Klaas
Carel Faber daarmee te maken?
Klaas Carel Faber pleegde als lid
van de SS in Nederland wrede moorden tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Hij werd na de oorlog in Nederland ter dood veroordeeld.
Dat werd later omgezet in levenslang. In 1952 vluchtte Faber
uit de koepelgevangenis van Breda naar Duitsland, waar hij
de Duitse nationaliteit kreeg.
Veel mensen en organisaties zijn boos
over het feit dat Faber nog steeds vrij rondloopt in Duitsland.
Arthur Graaff van de oorlogssite Nieuws WO2 koppelt dat aan
het bezoek van Gauck en is de actie ‘Gauck niet, Faber wel’
gestart. Dat Gauck zijn lezing juist in de plaats houdt waar
vandaan Faber in 1952 vluchtte, zit hem dwars. Niet Gauck
moet naar Breda komen, maar Faber - om zijn straf uit te
zitten.
Graaff krijgt steun van het Simon
Wiesenthal Center in Jeruzalem, die Faber dit jaar op nummer
2 heeft staan op de lijst van meest gezochte nazi-oorlogsmisdadigers,
van de Wassenaarse advocaat Pieter Diets de Loos van het
Internationaal en het Nederlands Dachau Comité en van de
Stichting Vriendenkring Mauthausen.
Andere organisaties distantiëren zich
juist van Graaff. Het Nederlands Auschwitz Comité liet bijvoorbeeld
op 19 april weten Graaffs actie niet te steunen, hoewel Graaff
dat eerder die dag aan de pers had gemeld, schrijft het Reformatorisch
Dagblad. Voorzitter van het Auschwitz Comité Jacques Grishaver
vindt dat het tijd wordt dat Faber eens wordt uitgeleverd,
zegt hij in het Reformatorisch Dagblad. Maar dat Gauck naar
Breda komt, vindt hij prima. “Wij nodigen al jaren Duitse
ambassadeurs uit.”
Waarom levert Duitsland Faber niet
uit aan Nederland?
Omdat Duitsland geen eigen staatsburgers uitlevert en Faber de Duitse nationaliteit
kreeg toen hij in 1952 naar Duitsland vluchtte. Dit omdat
hij voor Duitsland had gevochten. Dat heeft hij overigens
niet enkel aan Hitler te danken, zoals wel wordt beweerd.
“Het is overal zo dat je je staatsburgerschap verliest als
je in een buitenlandse krijgsdienst dienst neemt”, legde
emeritus-hoogleraar strafrecht Frits Rüter vorig jaar aan
Duitslandweb uit. “Doorgaans mag je dan die nieuwe nationaliteit
aannemen. Dat was niet alleen zo in Hitler-Duitsland.”
Duitsland kan Faber toch zelf veroordelen?
Zowel de Nederlandse als de Duitse
overheidsinstanties dringen er bij de Duitse rechter op aan
de straf van Faber ten uitvoer te brengen, aldus plaatsvervangend
directeur Jan van Kooten van het Nationaal Comité 4 en 5
mei. “Op 1 juni 2011 heeft de minister van Veiligheid en
Justitie Opstelten kamervragen beantwoord over Faber. Hij
gaf daarin aan actie te zullen ondernemen. Nederland heeft
aan Duitsland gevraagd de straf van Faber ten uitvoer te
leggen. Na positieve adviezen van de Duitse en Beierse ministers
van Justitie heeft het Duitse Openbaar Ministerie de rechter
gevraagd de straf ten uitvoer te leggen. Het wachten is op
de uitspraak van de Duitse rechtbank.”
Het is overigens de vraag of dat kan.
Faber is in Nederland veroordeeld door een bijzondere oorlogsrechtbank.
Het is juridisch niet mogelijk dat Duitsland de straf van
zo’n rechtbank ten uitvoer brengt. Duitsland kan Faber zelf
in een proces veroordelen, maar daar kleven ook bezwaren
aan, legde Rüter in het interview uit. Doodslag is inmiddels
verjaard, dus om Faber achter de tralies te krijgen, moet
moord worden bewezen. Dat kan haast niet zonder getuigen,
maar die zijn nu bijna niet meer te vinden.
Waarom heeft Duitsland niet al eerder
vaart gezet achter de zaak-Faber?
In Duitsland speelde decennia na de
oorlog nog de “kameraderie” onder oud-strijders, aldus Rüter,
ook in de rechterlijke macht. Daar staat volgens hem tegenover
dat Nederland uit gebrek aan vertrouwen in de Duitse rechtspraak
in de jaren vijftig ook zelf weinig deed om Faber in Duitsland
veroordeeld te krijgen.
In de jaren zeventig veranderde de
juridische omgang met het naziverleden in Duitsland, aldus
Rüter. Onder jongeren bestond meer animo om schoon schip
te maken. “De rechterlijke macht is ook een afspiegeling
van wat in de bevolking wordt gevonden, ze zeilt mee met
de geldende opvattingen.”
Vooral de niet-Duitse nazi’s kwamen
toen in het vizier van de Duitse Openbare Ministeries. Rüter:
“Het aandeel buitenlanders in nazi-processen is sindsdien
omhooggeschoten.” Daarvan is de recente veroordeling van
de Oekraïner John Demjanjuk een voorbeeld, evenals de heropening
van de zaak van Fabers medevluchter Heinrich Boere. Die werd
in maart 2010 alsnog tot levenslang veroordeeld voor oorlogsmisdaden.
De rechtbank in Aken besloot in september 2011 dat de 89-jarige
Boere zijn straf ook daadwerkelijk moet uitzitten. Sinds
december zit hij vast in een Duits gevangenis-ziekenhuis.
Wat zegt het Nationaal Comité 4 en
5 mei over Graaffs actie tegen president Gauck?
Het Comité vindt het “teleurstellend
dat de heer Graaff de 5 mei-lezing van Bondspresident Gauck
nu gebruikt om zijn gerechtvaardigde actie kracht bij te
zetten”, aldus Van Kooten.
Voor de Duitse president vorig jaar
november werd uitgenodigd, is er overleg geweest met het
Centraal Orgaan Voormalig Verzet en Slachtoffers (COVVS)
en de Stichting Samenwerkend Verzet 1940-1945, zegt Van Kooten.
“Zij zagen geen bezwaar. We hebben de temperatuur dus gemeten
en gemerkt dat het kan. Natuurlijk hebben we het hier ook
met het kabinet over gehad, dat moet als je een staatshoofd
uitnodigt.”
Van Kooten vertelt dat het Nationaal
Comité 4 en 5 mei naar aanleiding van Graaffs actie nog eens
met het COVVS en Stichting Samenwerkend Verzet 1940-1945
heeft gesproken. Zij hebben hun instemming met de komst van
Gauck nog een keer bevestigd.
“Het is jammer dat Graaff twee verschillende
zaken met elkaar verbindt”, aldus het COVVS vandaag in een
persbericht. “Oorlogsmisdadigers mogen hun straf niet ontlopen,
daarin heeft de heer Graaff gelijk. Maar het bezoek van de
Bondspresident Gauck op 5 mei aan Breda staat daar los van.” duitslandweb.nl
|