04/07/12, 21:00 trouw.nl
Wie trekt de stekker uit Levy en zijn nazi's?
Willem Pekelder

TV Er zijn van die programma's waarvan je na drie minuten al weet: dit wordt niks. 'LEVY & de laatste Nederlandse nazi's' bijvoorbeeld. De reportagereeks begint spannend, met dezelfde ijzingwekkende muziek die je altijd onder Hitler-documentaires hoort. Gideon Levy tracht oorlogsmisdadiger Klaas Faber achter de tralies te krijgen, belooft de Avro. Eén probleempje: Faber is tijdens Levy's project overleden. Je zou verwachten: geen dader, geen serie, maar daar denkt Levy anders over.

Dood of niet Faber moet in het gevang, lijkt zijn drijfveer. En daarom zendt hij gewoon zijn hele speurtocht uit. We zien beelden van Levy's eigen joodse familie, die zwaar door de oorlog is getroffen. We zien twee vrouwen, van wie een familielid door Faber is vermoord. En we zien historicus Jan de Roos die een boek schrijft over Faber, maar niet het hele dossier mag inzien.

Levy doet zijn best om alle drie partijen van dienst te zijn. Hij schopt het uiteindelijk tot de woning van Faber in Duitsland, waar diens vrouw opendoet. Levy filmt met een verborgen brilcamera, waarvan hij ons de geheimen uitgebreid heeft toegelicht. Mevrouw Faber vertelt: "We kunnen slechts zeggen dat het ons spijt wat er is gebeurd." "Hebben jullie wel een beetje kunnen genieten in Duitsland?", vraagt Levy. "Dat kun je wel zeggen", mompelt de vrouw. Faber zelf is op dat moment nog net in leven, maar de programmamaker krijgt hem niet te spreken.

Hij had zijn serie nog kunnen redden door nieuw licht te werpen op de vraag: hoe kan het dat deze Nederlandse nazi zestig jaar vrij rondliep? Maar ook dat gebeurt niet. We krijgen te horen wat we al wisten: dankzij zijn SS-lidmaatschap was Faber een Duitser en eigen staatsburgers levert Duitsland nu eenmaal niet uit.

Delete-knop
Met masochistisch genoegen brengt Levy zijn mislukkingen in beeld, struikelend van telefoongesprek naar telefoongesprek. Minister Opstelten wil niet praten, de staatssecretaris evenmin, en het OM ook al niet. Stel je bent buitenland-redacteur van Trouw en je wilt Assad interviewen. Je schrijft: "Ik heb vandaag erg mijn best gedaan om de Syrische dictator te pakken te krijgen, maar zijn staf wil niet meewerken en op het ministerie wordt de hele dag de telefoon al niet opgenomen. Naar hè? Maar ik heb vanmiddag wel alvast een e-mail gestuurd naar de VN." Je eindredacteur zou zeggen: hier is de delete-knop.

Bij de Avro hebben ze zulke eindredacteuren blijkbaar niet, want 'LEVY & de laatste nazi's' moddert maar voort. Ik ben bang dat Levy denkt dat dát televisie is: je voorbereidingen in beeld brengen, of die nu ergens toe leiden of niet. Hij deed dat ook al in zijn vorige serie 'De slag om ons voedsel': shots van een eindeloos, en meestal vruchteloos telefonerende Levy. Zou de man misschien wat ijdel zijn? Ook daar zou een goede eindredactie hem tegen moeten beschermen. Zoals bij filmsterren alleen de allergrootsten hun naam boven de titel mogen zetten, zou dat ook voor tv-makers moeten gelden. Levy doet het nu al, en wel in hoofdletters.

In zijn laatste deel is Levy inmiddels zo ontspoord dat hij belandt bij de kopvoddentax. Als je het als journalist echt niet meer weet, dan sleep je de PVV er maar bij. Wie trekt de stekker uit dit rare Avro-project?

trouw.nl