24-07-2003  
  Czy kraje bałtyckie czeka nowa fala procesów w sprawie Holocaustu?
Jacek J. Komar

 
 

Efraim Zuroff, szef Centrum Wiesenthala w Jerozolimie zajmującego się ściganiem nazistów, ogłosił właśnie koniec akcji "Ostatnia szansa" w krajach bałtyckich. Dzięki niej wszyscy mieli poznać nazwiska bałtyckich zbrodniarzy z czasów II wojny światowej do tej pory nie ujawnione. Zuroff uważa, że akcja odniosła sukces. Litewscy i łotewscy prokuratorzy mocno w to wątpią

W lipcu zeszłego roku Zuroff obiecał, że da 10 tys. dol. w zamian za informację prowadzącą do skazania ukrywających się jeszcze zbrodniarzy. Mieszkańcy Litwy zgłosili ok. 180 nazwisk osób, które w czasie II wojny miały brać udział w mordowaniu Żydów. Zuroff przekazał litewskiej prokuraturze 32 nazwiska wraz z zebranymi materiałami na temat ich wojennej przeszłości. Uważa, że te materiały wystarczą, by rozpoczęć śledztwa "co najmniej w kilku przypadkach".

Na Łotwie zgłoszono 38 nazwisk. Do prokuratury zostało przekazane dziesięć z nich. W Estonii akcja nie udała się. Przesłano zaledwie kilka nazwisk, ale do prokuratury nie oddano żadnej sprawy.

Z pierwszych wypowiedzi litewskich i łotewskich prokuratorów wynika, że szanse, aby któryś z podejrzanych stanął przed sądem, a tym bardziej by został skazany, są nikłe. Prokuratura na Litwie twierdzą, że przekazane materiały mają bardziej charakter źródeł historycznych niż materiałów dowodowych. - Większość danych jest fragmentaryczna i bez sprawdzonych dowodów - stwierdził Rimvydas Valentukeviczius, szef wydziału śledztw specjalnych litewskiej prokuratury generalnej. Zapewnił jednak, że wszystkie podejrzenia zostaną sprawdzone. Szanse na wszczęcie śledztwa ma na przykład sprawa mordu w wiosce Panemunelis na północy Litwy w sierpniu 1941 r. Zuroff wymienił czterech mieszkańców wsi, którzy brali w nim udział. Dwoje z nich już nie żyje. Jeden mieszka na Litwie, a drugi za granicą. Jeśli się okaże, że nikt tą sprawą wcześniej nie zajmował, to prokuratura przeprowadzi śledztwo.

URL: http://serwisy.gazeta.pl/metroon/1,0,1592491.html